درسنامه مغالطه شیوه نگارش کلمات

زبان وظیفه ش انتقال معناها و افکاره…. حالا این انتقال رو می تونی بگی، می تونی بنویسی.

مغالطه های قبلی که یاد گرفتی (اشتراک لفظ و توسل به معنای ظاهری) هم به صورت شفاهی می تونن اتفاق بیفتن هم به صورت کتبی، یعنی شما چه بگی شیر چه بنویسی شیر مخاطب ممکنه اشتباه بفهمه اما بعضی اشتباه های ذهنی هستن که فقط وقتی می نویسیم اتفاق می افتن که بهشون می گیم مغالطه نگارش کلمات یا مغالطه نگارشی.

این مغالطه سه جا اتفاق میافته یا به عبارتی سه نوع داره:

نوع ۱: عدم رعایت علائم سجاوندی مؤثر در جملات

علائم سجاوندی که میدونی چیه؟ همین نقطه ویرگول و این چیزا. اگه یه جمله ای با وجود این علائم چند معنی بده و ما بدون این علائم نفهمیم کدوم یکی از معنی هاش مورد نظره، مغالطه نگارشی داریم.

نكته: 1) به کلمۀ مؤثر دقت کن! یعنی هر نقطه و ویرگولی تو و عبارت دیدی نگی مغالطه نگارشی نداره.

2) معمولا مغالطه نگارشی نوع ۱ مربوط به موارد زیره:

1. ویرگول: بخشش لازم نیست اعدامش کنید .
2. علامت سؤال برای جملات پرسشی: امروز هوا خوب بود.
3. گیومه برای نقل قول های مستقیم: او گفت این کتاب من است.

نوع 2: عدم رعایت حرکت گذاری مؤثر در کلمات

بعضی از کلمه ها هستن که یه مدلی نوشته می شن، ولی یه مدل خونده نمی شن که بهشون می گیم کلمات هم نویسه و غیر هم آوا. اگه از این کلمه ها توی یه جمله استفاده کنیم و راهی نداشته باشیم (قرینه ای نداشته باشیم) که بتونیم تشخیص بدیم، کدوم کلمه هست و حرکت گذاری هم نداشته باشن، مغالطه نگارشی اتفاق می افته.

نكته: 1) بعضی کلمه ها هستن که دو مدل خونده می شن، ولی معنیشون فرقی نداره.

این کلمه ها مغالطه نگارشی ایجاد نمیکنن مثل چشم با کسره و چشم با فتحه – جنازه با کسره و جنازه با فتحه و…

2) به كلمه مؤثر اینجا هم توجه کن، یه گزینه ببینی که حرکت گذاری داره بعد بگی مغالطه نگارشی نداره ها. از طرفی ممکنه حرکت گذاری نشده باشه مشکلی هم ایجاد نشه.

نوع 3: عدم رعایت املای درست واژه ها

اگه دیکته ت خوب نیست برای این مغالطه به فکری به حال خودت بکن.

هر واژه ای که املاش تووی یه عبارت نادرست نوشته باشه، باعث این مغالطه نمی شه؛ بلکه فقط واژه هایی که با املای نادرست باعث تغییر در معنا بشن، این مغالطه رو ایجاد می کنن پس این نوع از مغالطه نگارشی در کلمات هم آوا و غیر هم نویسه اتفاق می افته.

من اینجا لیستی از پرکاربرد ترین و مهم ترین کلمات هم آوا و غیر هم نویسه آماده کردم:

نکته: 1) این نوع از مغالطه نگارشی (عدم رعایت املای درست واژه ها) هم در صورت مکتوب می تونه اتفاق بیفته هم در صورت ملفوظ اما در هر دو صورت شما نگارشی حسابش کن.

2) اگه عبارتی بود که با هر دو کلمه هم آوا و غیر هم نویسه معنادار بود، در گزینه ها ترجیح اینه که انتخابش نکنی (مثل اشتراک لفظ) اما اگه هیچ گزینۀ دیگه ای نبود، همین رو بزن و برو سوال بعدی مثل: قالب / غالب اشعار حافظ غزل است.

بریم و یه مثال ببینیم:

مثال اول: دیروز به دیدار مادربزرگت رفتی

بررسی مثال:

عدم وجود نقطه یا علامت سؤال در انتهای این جمله باعث ابهام شده که جمله سؤالی است یا خبری.

مثال دوم: دیشب دوستم پیام داد: پدرم فوت کرد. ناراحت شدم و تسلیت گفتم. اما او پاسخ داد: نه او شمع را فوت کرد!

بررسی مثال:

به دلیل عدم رعایت حرکات بد فهمیده (فوت) مغالطه رخ داده است. تلفظ فوت به معنای مرگ با فوت به معنای دهان را از باد پر کردن و بیرون دادن، متفاوت است. به خاطر رعایت نکردن حرکات حروف، مغالطه نگارش کلمات داریم.

یه نمونه تست هم حل کنیم!

در کدام گزینه احتمال گرفتاری در مغالطه نگارشی کلمات کمتر از بقیه است؟

۱) در دل ندهم ره پس از این مهر بتان را مهر لب او بر در این خانه نهادیم

۲) دلا ز رنج حسودان مرنج و واثق باش که بد به خاطر امیدوار ما نرسد

۳) ای گدایان خرابات خدا یار شماست چشم انعام مدارید از انعامی چند

۴) گرم باز آمدی محبوب سیم اندام سنگین دل گل از خارم برآوردی و خار از پای و پای از گل

پاسخ: گزینه 2

بررسی گزینه ها: 1: در مصراع اول مهر با کسره و در مصراع دوم مهر با ضمه صحیح است و عدم حرکت گذاری ممکن است باعث مغالطه نگارشی شود. 2: به دلیل عدم وجود کلماتی که صورت ملفوظ آنها متفاوت و صورت مکتوب آنها یکسان است، احتمال مغالطه نگارشی کمتر است. 3: در مصراع دوم، اولی انعام با کسره و دومی انعام با فتحه است و عدم حرکت گذاری ممکن است باعث مغالطه نگارشی شود. 4: در مصراع دوم، اولی گِل و دومی گُل است و عدم حرکت گذاری ممکن است باعث مغالطه نگارشی شود.